Molukse Wijkraad 1 gaat naar de Molukken

Een onverwachte, verrassende ontwikkeling met een 
bijsmaak, vindt Noes Solisa


ASSEN - De Molukse wijkraad onder leiding van de heer J.Lumalessil gaat naar de Molukken. Geen schokkend wereldnieuws maar het is wel nieuws dat deze organisatie nauw samenwerkt met de Indonesische overheid. 
Dit blijkt uit een document dat de titel draagt van het samenwerkingsverband: Aliansi Maluku. Het eerste contact dateert van vorig jaar maart.
Binnen de Aliansi Maluku , - de Molukse Alliantie - participeren de partijen Ortega en Wijkraad 1. Ortega, opgericht in 2004, is een samenwerkingsverband van de Zuidoost-Molukse eilandengemeenschap in Nederland. Het grootste deel van deze groepering is georiënteerd op de Republiek Indonesië  (BKRI) Het doel van Aliansi Maluku, die inmiddels een stichting als rechtsvorm heeft, is de opbouw van de Molukken. De Indonesische ambassadeur J.Habibie heeft onlangs zijn verbintenis uitgesproken met Aliansi Maluku

Wijkraad 1 geen RMS wijkraad
De Molukse wijk in Assen wordt door de opstellers van het document beschouwd als het grootste (en dus belangrijkste) RMS bolwerk in Nederland. In het document wordt de wijkraad van J.Lumalessil ten onrechte aangemerkt als RMS wijkraad. De samenstelling van deze locale raad bestaat namelijk grotendeels uit niet- RMS-ers. Bovendien zijn de twee RMS-leden van Wijkraad 1 en hun adviseur A.Tuparia niet verbonden aan een RMS-organisatie. De organisatiestructuur en het beleid van de RMS is een aangelegenheid van de RMS-regering in ballingschap o.l.v. dr.F.Tutuhatunewa. 
In Assen kan de wijkraad van de heer J.Lumalessil slechts steunen op enkele personen binnen de familiekringen, waarvan overigens het grootste deel aangemerkt kan worden als RMS-aanhangers.
De initiatiefnemers riepen deze samenwerking uit tot een historische doorbraak omdat voor het eerst RMS aanhangers met de Republiek Indonesia aan tafel zitten. De opstellers van het document doen hiermee de historische feiten geweld aan.
De auteurs zijn de ontmoeting van de RMS-delegatie, die in 1999 met voormalig president Wahid in Jakarta plaatsvond,  helemaal vergeten. 
De delegatie werd aangevoerd door de heer O.Matulessy, voormalig staflid van de RMS-regering in ballingschap van dr.F.Tutuhatunewa. 
Tijdens het tweedaagse staatsbezoek in Nederland in 2000 ontving voormalig president Wahid in de Tweede Kamer in Den Haag een Molukse delegatie onder aanvoering van de heer W.Sopacua, lid van het dagelijkse bestuur van het voormalig Congres Nationaal en tegenwoordig deeluitmakend van de RMS-regering in ballingschap. 
Deze bijeenkomst zou niet mogelijk zijn geweest zonder diplomatieke medewerking van de Nederlandse overheid. Binnen het RMS-coördinateam was de heer O.Tatipikalawan, bestuurslid van de voormalige Badan Persatuan, belast met de contacten met Den Haag. Overigens zorgde de heer O. Matulessy voor onze Waterleiding Maatschappij Drenthe voor de nodige contacten in Indonesië, maar dit terzijde.
De ontmoetingen van de RMS met de Republiek Indonesië vonden plaats in de periode van het conflict tussen christenen en moslims op de Molukken en was groot nieuws. 
Hoe kunnen de opstellers van het document dit zijn vergeten? Is hier sprake van een artefact, een black box in het historische geheugen van de auteurs of een bewuste omissie van Aliansi Maluku?

Belangen en posities.
Er is blijkbaar meer aan de hand dan het papier ons toevertrouwt. Het document wil de lezer doen geloven dat het eerste contact tussen de drie partijen van vorig jaar maart dateert. Bekend is echter dat er binnen de geledingen van de Wijkraad van J.Lumalessil al langer lijnen bestonden met personen van Ortega. Triviaal is dat de hoofdpersonen van Ortega deel uitmaken van de Garde Indonesia. Een organisatie, die hand- en spandiensten verricht voor de ambassade, o.a. als verlengstuk voor de bewaking/beveiliging van de ambassade en de diplomaten. De kiem van de plannen van de Molukse Alliantie is uit deze schoot ontsproten. De schemerzonewereld, waar het verhaal van Aliansi Maluku thuishoort, behoort niet tot het genre van het broodjeaapverhaal.
Deze schimmige wereld onttrekt zich aan iedere waarneming en speelt zich voornamelijk achter de coulissen af. Het is een realiteit, die voor de argeloze lezer even ongeloofwaardig overkomt als fictie. Het is de wereld van de inlichtingen- en de veiligheidsdiensten, een grote machinatie- machine, die over een scala van radertjes beschikt. Meer dan menigeen zou denken maakt deze deel uit van onze leefwereld. Hieronder een persoonlijke ervaring uit 1977:


Voor de reis naar de Molukken, op uitnodiging van de voormalige Gemeenschappelijke Pers Dienst, werden we op de Indonesische ambassade ontboden voor een kennismaking. Het gesprek werd bijgewoond door een medewerker van de Indonesische inlichtingdienst. Deze persoon wist niet alleen alles over mij en mijn familie, maar hij was ook zeer goed ingelicht over de Molukse gemeenschap in Bovensmilde. De kennis van de details bewoog zich angstwekkend op nagenoeg microscopisch niveau. De intimiderende en dreigende boodschap klonk tussen de regels duidelijk goed door.
Mijn familie in Ambonstad kreeg voordat ik op Ambon arriveerde, bezoek van gouverneur S.Latuconsina van Daerah (district) Maluku. Hij drong aan mij te overtuigen dat het verstandiger was om van de RMS-idealen af te stappen. Ik herinner mij nog heel goed de angst in hun ogen toen zij mij fluisterend smeekten het advies op te volgen.
Onze politieke tegenstanders pasten ook subtiele methoden toe. Een van de begeleiders (verbonden aan de partij Golkar) bood mij als pas afgestudeerde onderwijzer, een baan aan als directeur van een basisschool.


Het is zonder meer duidelijk dat de Indonesische inlichtingendienst goed geïnfiltreerd is in de Molukse gemeenschap. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat anno 2009 dit niet het geval zou zijn. Bovenstaande lijkt zowaar op een script uit een stripverhaal. 
Deze machinatie-machine gaat echter om de eigen belangen veilig te stellen gewetenloos te werk Munir Said Thalib, een bekende mensenrechtenadvocaat in Indonesië, bekritiseerde het leger ondermeer over hun betrokkenheid bij de mensenrechtenschendingen in Atjeh, Oost-Timor, Papua en de Molukken. Hij werd in 2004 in het vliegtuig op weg naar Nederland vergiftigd. Uiteindelijk is de dader veroordeeld. Het brein achter de moord,  oud-generaal Muchdi Purwopranjono, voormalig plaatsvervangend hoofd van de nationale veiligheidsdienst, werd echter vrijgesproken.

Het aloude wajangspel: Verdeel en heers
Opmerkelijk was dat vorig jaar een toename van incidenten plaatsvond, die voor veel onrust in de Asser Molukse samenleving zorgden. Achter de façade van een ordinaire machtsstrijd die Wijkraad 1 voerde, bleek namelijk ook dat andere agenda’s hun strategie bepalen. 
In het artikel dat vorig jaar september in het Asserjournaal verscheen, werd door mij al gewezen op de nationale/internationale dimensie van de locale conflicten. De Aliansi Maluku waartoe de eerste stappen door de Wijkraad van J.Lumalessil vorig jaar werden gezet, bevestigt deze waarneming. De daadwerkelijke bedoelingen van Wijkraad 1 zien nu het daglicht. De initiatiefnemers van Aliansi Maluku hebben een lumineuze structuur (Aliansi Maluku/ KBRI/hulpvrager) bedacht voor projecten op de Molukken.
Weliswaar moeten daartoe nog een paar hindernissen geslecht worden, te weten de relatie Zuidoost-Molukkers vs Midden-Molukkers, en de verhouding Republiek Indonesia vs de Republiek Maluku Selatan. 
Zo mogelijk moeten alle geloofsgroepen in de structuur participeren, waardoor er onder Molukkers in Nederland een breed draagvlak voor de Aliansi Maluku moet ontstaan. 
Het is te mooi om waar te zijn. De metafoor van het museum dat nog afgebouwd moet worden, dringt zich nadrukkelijk op. De collectie schilderijen die potsierlijk aan de muren hangt, vertoont geen enkele samenhang. Daar waar de rede het moet afleggen tegen politiek opportunisme, ligt misleiding om de hoek.
De heer Habibie heeft zich aan deze ambitieuze plannen gecommitteerd. maar doorziet als geen ander de megalomanie van dit project. In zijn scenario slaat hij straks twee vliegen in een klap. 
In Nederland zal Aliansi Maluku zich doorontwikkelen tot de kracht contra de RMS-strijd. En in Indonesië krijgt Aliansi Maluku een onthaal à la Nicolaas Jouwe, de grote strijder en het symbool voor vrijheidsstrijd van West-Papua. Deze strijder op hoge leeftijd heeft echter voldoende in huis en doorstond de politieke trucages van de heer Habibie en de KBRI met verve.


N.Solisa
 
Schrijver van dit artikel bekleedde diverse functies in de RMS-beweging. In 2000 maakte hij deel uit van het RMS-coordinatie team voor de ontvangst van president Wahid in Nederland. Dit jaar was hij voorzitter van het Nationale Comité voor de herdenking van de RMS-proclamatie op 25 april.